Ўзимни қушдек енгил ҳис қилардим. Ботаётган қуёшнинг сўнгги нурларига қиши билан соғиниб чиққанимиз – офтобнинг илиқлиги эниб, у юзимга теккани сари қандайдир меҳрга ўхшаш бир тафтни ҳис қилардим. Аста ойна ёнига бордим ва дераза рахига таянганча ташқаридаги кўкламнинг овозига қулоқ тутдим. Шу дамда олис-олисдан бир куй саси кела бошлади. Бу куй менинг қалбимга шу қадар сингиб кетган эдики, худди менинг ичимдан чиқаётгандек. Бу наво бундан анчагина вақт олдин бўлиб ўтган, юракнинг туб-тубида ётган бир хотирани уйғотиб юборди.
Беҳзод Бийболаев
ЮР, МУҲАББАТ, КЕТДИК БУ ЕРДАН
Беҳзод Бийболаев 1986 йилнинг 10 ноябрида Тошкент вилоятининг Бекобод туманидаги Уяс маҳалласида туғилган. 2007 йил Бекобод техника иқтисодиёт касб-ҳунар коллежини тамомлаган. 2009-2013 йилларда Тошкент Молия институтининг молия-иқтисод факултетида таҳсил олган. Ҳозирда турли даврий нашрлар билан ҳамкорлик қилади. Ше’рлари марказий нашрларда чоп этилган. «Ишқ васфи» номли ик ше’рий тўплами нашр этилган.
Дам олиш куни кечгача уйда бўлиб, анчадан бери ортга сурилиб келаётган ишларимни тартибга солдим. Камтаргина ижодхонанинг кунботар тарафидаги деразаси қия очиқ, ундан эндигина кириб келган баҳорнинг енгил-енгил нафас олишлари эшитилиб турарди. Бироз олдин оппоқ булутлардан ёғиб ўтган ёмғирнинг иси хонани тутган, бу ёмғир гўё менинг руҳимга ёғиб, ундаги бор ташвиш ва дардларимни ўзи билан ювиб кетгандек эди. Айни дамда ўзимни қушдек енгил ҳис қилардим. Ботаётган қуёшнинг сўнгги нурларига қиши билан соғиниб чиққанимиз – офтобнинг илиқлиги эниб, у юзимга теккани сари қандайдир меҳрга ўхшаш бир тафтни ҳис қилардим. Аста ойна ёнига бордим ва дераза рахига таянганча ташқаридаги кўкламнинг овозига қулоқ тутдим. Шу дамда олис-олисдан бир куй саси кела бошлади. Бу куй менинг қалбимга шу қадар сингиб кетган эдики, худди менинг ичимдан чиқаётгандек. Бу наво бундан анчагина вақт олдин бўлиб ўтган, юракнинг туб-тубида ётган бир хотирани уйғотиб юборди.
…У аудиторияга кириб келган куни мен аллақачон йигирма беш ёшни уриб қўйган, қўшни қизларнинг миш-миш гаплари билан айтганда “анча-мунча нарсаларни кўриб, ичидан қариб кетган” йигит эдим. У эса эндигина ўн саккиз-ўн тўққиз ёшга кирган, бўйи мендан ҳам баланд укамнинг та’бири билан айтганда: “қибла тарафдан шабада эсса ҳам йиқилиб тушадиган даражада” нозик эди.
Гуруҳдошларим ичида ёшим катта бўлганлиги учун аудиториянинг “тўри”, я’ни энг орқа тарафи ҳамиша каминага тегишли бўлар, бу эса, ба’зида дарснинг қоқ ярмида уйқуни тортиб юбориш учун-да қулай эди.
Хуллас, у бироз жилмайган кўйи бир-бир қадам босиб хона ўртасигача келди-да, бўш жой қидиргандай бир зум тараддудланди. Ёнимдаги бўш жойни кўриб, қимтинибгина, ерга тикилганча мен томонга юра бошлади. Гуруҳимизда унгача ўттиз йигит ва бир қиз ўқирдик. Ўша куни ёлғизгина эрка қизимиз ҳам дарсга келмаган, қуш бозорига ўхшаб, қий-чув қилиб ўтирган болалар у кириб келиши билан негадир ғайритабиий бир тарзда тинчиган, бундан ҳам қизиғи, хонага бирорта бегона қиз адашиб ёки деканатнинг иши билан кириб қолган маҳалларда бошланиб кетадиган ҳуштакбозлигу қарсакбозликлар бу сафар бирдан ҳамманинг эсидан чиқиб қолгандек эди. У аста қадам босиб келар экан, қадамларининг “тақ-туқ” товуши хона бўйлаб акс-садо берарди.
Шу пайтгача қанча қизларнинг қўлидан ушлаб, қулоғига ше’р шивирлаб юрган бўлсам-да, бирор марта бу қадар қаттиқ ҳаяжонга тушмаган эдим. Унинг мен тарафга келаётганлигининг ўзиёқ, ич-ичимдан қандайдир бир тўлқинни уйғотди… Беихтиёр парта устида бетартиб сочилиб ётган китоб ва дафтарларимни йиғиштириб, унга жой оча бошладим. У эса ҳамон мен тарафга келарди: тақ-туқ, тақ-туқ…
У худди қуёшга ўхшарди. Биз – бутун аудитория – кунгабоқардай бурилиб, ундан кўз узолмасдик. Бир текис, ўлчангандай ташланаётган қадамлар: тақ-туқ, тақ-туқ….
Ва ниҳоят у мен ўтирган партага жуда яқин келди. Мен эса, бу пайтда у менинг ёнимга ўтиришига буткул ишонган, мен тарафга ўғринча кўз ташлаб қўяётган гуруҳдошларимга ғолибона бир назар билан – лабимнинг бир четини сал учирганча, кулиб турардим…
У етиб келди-ю ўйлаб ҳам кўрмасдан шарт бурилиб, нариги қатордаги бўш жойлардан бирига бориб ўтирди. Хонага оғир сукунат чўкиб, сукунат янада сукунатлашгандай бўлди. Ҳеч кимдан овоз чиқмас, ҳамма устимдан жимгина кулаётгандек эди. Ўзининг қитмирлиги ва шўхлиги билан гуруҳда отнинг қашқасидек бўлиб қолган қашқадарёлик курсдошим Жасур секингина, лекин ҳамма эшитарли қилиб “Имм…” деди-ю, “шилқ” этиб парта устига йиқилди. Кейин яна бир андижонлик жўрамиз эса минғирлаб ше’р ўқий бошлади:
Ой юзидан нур ёғар сим-сим,
Юр, муҳаббат, кетдик бу ердан…
Мен эса айни дамда ўзимни таҳқирлангандек ҳис қилар эканман, дам дафтарни, дам китобни сабабсиз, асабий варақлардим. Шу лаҳзаларда онгу шууримнинг ич-ичидан, қандайдир ўзим ҳам билмаган жойлардан, юракнинг ҳали хаёл етиб бормаган бурчакларидан ҳазин бир куй, куй-ки одамни жанг олдидан руҳлантиришга қодир, наво-ки, унда инсонни чек-чегарасиз оламни босиб ўтишга етадиган қудрат бағишловчи куч бордек эди. Бу кўнгил куйининг оҳангдан мен фақат бир нарсанигина илғашга улгурдим: “Албатта унинг муҳаббатини қозонишим керак!” Қолганларини англашга менда фурсат ва тафаккур етмади, чоғи. Зеро, шунинг ўзи ҳам менга бир олам ишонч бахш этган эди.
Бу пайтда аудитория ҳам аста-секин ўзининг эски ҳолатига қайта бошлаган, ҳамма ўз ишини қолган жойидан давом эттиришга тушиб кетган эди: кимдир кимгадир латифа айтар, яна кимдир шеригининг телефонидаги суратларни томоша қилишга тушиб кетган. Шундай бўлса-да, у ҳамон ҳамманинг диққат марказида эди. Болалар тез-тез унга ўғринча кўз ташлаб қўяр, у қаёққа қараётганлигини билмоқчи бўлаётгандек, зимдан кузатишарди. У эса бепарво, фақат ба’зан деразадан ташқарига кўз ташлар экан, бошқалар ҳам унга тақлид қилгандек ўша тарафга қараб қўйишарди. Лекин бирорта талаба унинг олдидаги бўш жойга бориб ўтиришга жур’ат топа олмасди. Шу маҳал эшик шаҳд билан очилиб, кечиккан домла хонага кириб келди ва ҳамма бирдан оёққа қалқди. Уч-тўрт киши бошлаган “Ас-салому а-лей-кум” сўзларини бутун аудитория жўр бўлиб тугатдик. Шундан кейин хонани портфелларнинг “қарс-қурс”лари-ю китобларнинг “тап-туп” овозлари тутиб кетди – ҳамма дарсга тайёргарликни бошлаб юборди.
Менинг хаёлимда ҳамон унинг “тақ-туқ, тақ-туқ” қадам товушлари-ю, шоирнинг ше’ри акс-садо бериб турарди:
Ширин тушлар кўрсин севгилим,
Юр, муҳаббат, кетдик бу ердан…
Дарслар тугаб, ҳамма уй-уйига тарқалиш ҳаракатига тушганда, атрофни куни бўйи шаҳар хиёбонларидаги дарахтзорлар ичида мудраб ўтирган қоронғулик босиб кела бошлаган, бироз олдин ёғиб ўтган баҳор ёмғири ё‘лакларни ҳам янги келин сув сепиб, супургандай қилиб қўйган эди. У билан олийгоҳ қопқасидан изма-из чиқиб борар пайтимизда ҳаводан ҳам қишнинг заҳри кетган, баҳорнинг ёқимли шабадаси эндигина шарфлардан ҳоли бўлган ёқалардан кириб, этни ҳузурбахш жунжиктираётган, кеч тушиши билан хиралашган осмондаги булутлар қўнғир-қора тусга кириб турган бир маҳал эди.
Кетма-кет кетиб боряпмиз-у, хаёлан унга нима дейиш ҳақида ўйлайман. Аксига олиб калламга ҳам бирор тузукрок фикр келмаётган эди. Ниҳоят бир чуқур нафас олдим-да, кетидан етиб олиб:
— Салом! Энди бизнинг гуруҳимизда ўқийсизми? — дедим.
Шундай дедим-у, овозимдан ўзим уялиб кетдим. Овозим жуда паст, бунинг устига беморларникига ўхшаб хириллаб чиққан эди.
Табиийки, у гапимга тушунмади ва менга “ялт” этиб қаради. Кейин жилмайганча:
— Кечирасиз, нимадир дедингизми? — деди.
— Салом, дегандим. Кейин, энди бизнинг гуруҳда ўқийсизми, деб сўрадим, — дедим бу сафар тетикроқ товушда.
— Ҳм-м, — деди у. Кейин жилмайган куйи давом этди: — Мен бўлсам, ўзингизга ўзингиз гапиряпсизми, деб ўйлабман.
— Саволимга жавоб бермадингиз?
— Жавоб беришим шартми?
— Ҳа энди… балки, бундан кейин курсдошмизми, дейман-да.
— Бўлиши мумкин….
Суҳбатимиз у қадар қовушмади. У эса ҳамон хиёл жилмайган куйи, ердан кўзларини узмаган ҳолда мен билан ёнма-ён кетиб борарди. Унинг биргина шу табассуми ҳам шу қадар чиройли эдики, у ё‘лак бўйидаги эндигина бош кўтарган майсалар билан яхлит бир манзарани касб этарди. Биз бу маҳалда бекатга яқин келиб қолгандик.
— Кечирасиз, исмингиз нима? Одатда гуруҳга янги келганларни таништиришарди. Сиз билан эса бирорта домла келиб, таништирмади ҳам, — дедим. Бу пайтга келиб ичимда потирлаётган ҳаяжон босилмаган бўлса-да, ўзим анчагина дадиллашиб қолган эдим. У менга тафтишчи нигоҳлари билан қараб турди-да:
— Сизни фақат шу қизиқтирадими? — деди кулимсираб.
